چرا برای نمایش یک اثر ۴۵۰۰ساله جا نداریم؟
به گزارش گوپا از میان ۳۵۰ هزار قطعه و شیء تاریخی موجود در مخزن موزه ملی، کمتر از یک درصد در معرض نمایش است، چرا آثاری مانند جام سفالین ۴۵۰۰ ساله کشف شده در شهرسوخته و هزاران اثر تاریخی باستانی دیگر، هیج فضایی برای نمایش عمومی ندارند؟
به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، فیلمی از بازدید وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از موزه ملی ایران در شبکه های اجتماعی از روز گذشته دست به دست می شود، که وی ظرف سفالی به قدمت ۴۵۰۰ ساله را نشان میدهد که در مخزن موزه ملی نگهداری می شود. با اینکه مخاطبان نسبت به نحوه برخورد عزت الله ضرغامی با این شی تاریخی پرارزش انتقاد کردند، اما سوال اینجاست، که چرا چنین اثری در مخزن نگهداری می شود و جایی برای نمایش در موزه ندارد؟
سفالی که در دستان وزیر میراث فرهنگی دیده می شود، جامی به ارتفاع ۱۰ سانتی متر است که بر روی یک پایه استوار و طبق نظر پژوهشگران عتیقه شناس از آن برای نوشیدن استفاده می شده است، این ظرف که نقش یک بُز و یک درخت روی آن دیده می شود، در کاوش هایی که حدود سال ۱۳۸۰ در شهر سوخته، کشف شده است. این منطقه بقایای دولت شهری باستانی در ایران است که در ۳۰ کیلومتری جنوب شهر محمدآباد مرکز شهرستان هامون و در حاشیه جاده زابل-زاهدان در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد.
باستان شناسان بعد از بررسی این شی تاریخی دریافتند نقش روی جام بر خلاف دیگر آثار به دست آمده از محوطه های تاریخی شهر سوخته، تکراری هدفمند دارد، به شکلی که حرکت یک بُز به سمت درخت را نشان میدهد. هنرمندی که جام سفالین را بوم نقاشی خود قرار داده، توانسته است در پنج حرکت، بزی را طراحی کند که به سمت درخت حرکت و از برگ آن تغذیه می کند.
باستان شناسان با نزدیک کردن این تصاویر به یکدیگر موفق شدند نمونه ای از تصویری متحرک را در چارچوب فیلم ۲۰ ثانیه ای به دست آورند. بز همچون حیواناتی است که در رسیدن به ارتفاعات ماهر است و می تواند با حرکت جهشی به سمت بالا بجهد که هنرمند نقاش شهر سوخته با دقت و زبردستی موفق شد جهش این بز را به تصویر بکشد.
تاکنون در دوره های پیش از تاریخ چنین تصویری دیده نشده و این تصویر برای اولین بار در شهر سوخته یافت شده است. البته در خیلی از ظروف شکل هایی به چشم می خورد که تنها تکرار هستند و حرکتی در آنها دیده نمی گردد اما تحقیقات نشان داده است که این نقش، قدیمی ترین ایده مردمان باستان برای عرضه تصویر متحرک و به تعبیر امروزی انیمیشن یا پویانمایی است.
مردم حق دارند
جام سفالین ۴۵۰۰ ساله یکی از ۳۵۰ هزار قطعه ثبت شده ای است که وزیر میراث فرهنگی می گوید «به دلیل کمبود جا در مخزن نگهداری می شود، ۳۲۰۰ قطعه تاریخی پرارزش در معرض دید علاقه مندان قرار دارد، اما مجموع اشیا و مواد فرهنگی تاریخی به بالای ۳ میلیون می رسد.»
ضرغامی با بیان این مطلب که «بخشی از گنجینه ی ارزشمندی که در مخازن است، ظرفیت یک موزه ی مستقل تخصصی را داراست» می گوید: «مردم حق دارند از داشته های نفیس خود آگاه باشند» ؛ این در حالیست که جبرئیل نوکنده رئیس موزه ملی ایران معتقد می باشد «با رعایت پروتکل ها و قواعد حرفه ای، میتوان امکان نمایش عمومی را در سرتاسر کشور مهیا کرد».
در سال ۱۳۸۲ دولت وقت مصوبه ای در خصوص حفظ مجموعه باغ ملی (میدان مشق) با رویکرد فرهنگی با مجوز قانونی در چارچوب محور فرهنگی و تاریخی شهر تهران، در امتداد توسعه موزه ایران باستان، جابجایی و واگذاری ابنیه و املاک دولتی در محدوده طرح با همکاری دستگاه های اجرایی ذیربط گذراند و سال قبل در دولت دوازدهم وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باتوجه به نظرات نمایندگان دستگاه های ذیربط و جمع بندی، پیشنهاد کرد ساختمان سابق کتابخانه ملی و هم ساختمان کاخ شهربانی سابق که حالا بخشی از ساختمان شماره (۹) وزارت امور خارجه است، به مجموعه موزه ملی ایران واگذار شوند.
طرح توسعه موزه ملی ایران تا میدان مشق احیا شود
رضا دبیری نژاد کارشناس موزه داری و مدیر موزه ملک می گوید: حدودا تعداد اشیاء مخزن موزه ملی و امکان نمایش آن بیشتر از ۱۰۰ برابر اشیائی است که در معرض نمایش است. در طرح اولیه آندره گدار (معمار فرانسوی موزه ملی ایران) در سال ۱۳۱۱ مساحت موزه ملی ایران به اندازه کل میدان مشق آن زمان بوده است و قرار بوده ساختمان آن تا روبه روی شهربانی سابق که حالا وزارت امورخارجه است باشد. البته پهلوی اول آن زمان با مساحت طرح مخالفت و آنرا محدود می کند. آندره گدار در نامه آخر کار موزه ملی می نویسد «ساختمان این موزه با رشد دیرینه شناسی فقط به اندازه ۱۰ سال کفایت دارد»
رئیس موزه ملی ملک توجه به مسائل کلان و اساسی موزه ها و صنعت موزه داری را ضروری دانست و اظهار داشت: سال هاست که توسعه موزه ملی ایران مغفول مانده و عملا نتوانستیم از نظر وسعت و قابلیت سطح این موزه را ارتقا دهیم. طرح گسترش موزه ملی ایران به اندازه میدان مشق که مصوب هیات وزیران است از سال ۱۳۸۲ مغفول مانده است، در این طرح ساختمان های وزارت امور خارجه در محدوده میدان مشق که در اختیار وزارت خارجه است به موزه ملی ایران واگذار می شود.
در بافت تاریخی تهران و اطراف موزه ملی ایران امکان ساخت بنای جدید نداریم سرمایه و زمین ساخت در مناطق توریست پذیر نداریم، اما تعداد زیادی فضا و بنای تاریخی داریم که باید به فرصت تبدیل گردد. معتقدم احیای مجدد طرح توسعه موزه ملی ایران تا میدان مشق می تواند این موزه را قابل رقابت با موزه های بزرگ منطقه کند. اگراین اتفاق بیفتد ما می توانیم موزه لووری در حد ایران داشته باشیم.
موزه ملی ایران آبرو و شأن ملی همه ماست
دبیری نژاد به رقابت نزدیک کشورهای منطقه در حوزه میراث فرهنگی و موزه داری اشاره نمود و اظهار داشت: کشورهای همسایه مانند قطر، امارات و کویت با امانت گرفتن و اجاره کردن آثار کشورهای دیگر موزه های بزرگ مانند لوور ابوظبی یا موزه هنرهای اسلامی قطر را راه اندازی می کنند، در صورتیکه ایران با این سرمایه غنی فرهنگی که همواره در سطح جهان و منطقه تمدن ساز بوده است؛ به نمایش آثار تاریخی و توسعه موزه های خود توجه ندارد.
موزه ملی آبرو و شأن ملی همه ما است و صرفاً به وزارت میراث فرهنگی ربطی ندارد، وجود حساسیت عمومی نسبت به آثار تاریخی پرارزش است اما باید موضوعات مغفول مانده موزه ملی ایران مطالبه شود، حفاظت و نگهدای از آثار به معنای این نیست که به آثار نباید دست زده شود مهم این است که ضوابط و دستورالعمل های آن رعایت شود.
رئیس موزه ملی ملک اشاره کرد: وزارت میراث فرهنگی بایدتوجه کند که نوع و سطح مطالبه مردم نسبت به آثار و اشیای تاریخی تغییر کرده است، و الان زمان گسترش و توسعه فضای موزه ملی و استاندارد کردن و بالا بردن امکانات موزه ملی است، مخزن موزه ملی و امکانات نمایشگاهی باید توسعه یابد و آثار بیشتری در معرض دید عمومی گذاشته شود.
بازدیدهای سرزده به مخازن موزه ها تداوم داشته باشد
دبیری نژاد با اشاره به افزایش حساسیت افکار عمومی به مسائل تاریخی و فرهنگی با وجود شبکه های اجتماعی و فضای مجازی، گفت: با همه حواشی که تصویر بازدید وزیر میراث فرهنگی از مخزن موزه ملی داشت، اما چند نکته حائز اهمیت می باشد یکی این که قفسه ها و تجهیزات نشان میدهد وضعیت مخازن موزه ملی بهبود یافته و سامان دهی شده است. از طرفی بازدید سرزده از مخزن موزه کار خوبی است چونکه وضعیت آثار رصد می شود و اجبار می کند مخزن در هر زمان آماده پذیرش باشد، و این که اشیای تاریخی دقیقا کجاست و این روند باید مرتب تکرار شود.
رئیس موزه ملک اشاره کرد: برخورد با شی تاریخی تابع پروتکل هایی مبتنی با جنس شیء است، تماس با یک شی سفالین با یک نسخه خطی بسیار متفاوت است؛ دسترسی به اثر موزه ای مخزن باید با حضور رئیس موزه و امین اموال و جمع دار اشیاء باشد که تذکرات حفاظتی را بدهد، بعنوان یک کارشناس به کارشناسان و متخصصان حاضر در صحنه اعتماد می کنم که تذکرات لازم را به فرد بازدیدکننده داده اند.
منبع: goopa.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب