استفاده جهاد دانشگاهی از تکنولوژی های جدید در جهت تأمین امنیت غذایی
گوپا: به گزارش گوپا، در نشست تخصصی «نقش تکنولوژی های جدید در حوزه کشاورزی و امنیت غذایی» جهاد دانشگاهی بر استفاده این نهاد از تکنولوژی های جدید در جهت تأمین امنیت غذایی تاکید گردید.
به گزارش گوپا به نقل از ایسنا، نشست تخصصی «نقش تکنولوژی های جدید در حوزه کشاورزی و امنیت غذایی» با حضور دکتر داراب یزدانی، مدیرکل دفتر تخصصی کشاورزی و منابع طبیعی جهاددانشگاهی؛ دکتر اسکندر زند، دبیر کمیسیون تدوین ملی سند دانش بنیان کشاورزی و غذا شورایعالی انقلاب فرهنگی؛ دکتر علیرضا عباسی، نماینده مردم کرج، فردیس و اشتهارد در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی؛ دکتر فرخ مسجدی، رئیس امور آب، کشاورزی و محیط زیست سازمان برنامه وبودجه کشور؛ دکتر مجتبی علیشاهی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز؛ دکتر رضا آذربایجانی، رئیس مرکز ملی ذخایر ژنتیکی ایران؛ دکتر محمدمهدی نادری، مدیر مرکز تولید جنین بیوفارم پژوهشگاه ابن سینا جهاددانشگاهی؛ دکتر فرشته حسینی، معاون آموزشی و پژوهشی پژوهشکده علوم و فناوری مواد غذایی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی، دکتر دشتی، معاون امور آب، کشاورزی و منابع طبیعی، همزمان با برگزاری نمایشگاه گزیده ای از دستاوردهای شاخص فناوری و نوآوری جهاددانشگاهی در سالن جلسات سازمان برنامه وبودجه کشور برگزار شد.
چاره ای جز استفاده از تکنولوژی های جدید در جهت تأمین امنیت غذایی نداریم
در ابتدای این نشست تخصصی، دکتر یزدانی ضمن اشاره به این که حدیثی از پیامبر (ص) وجود دارد که می فرمایند «کسی که همه دنیا را به او داده اند، فردی است که سالم بوده و خوراک و امنیت غذایی داشته باشد» اظهار داشت: طبق پیشبینی های سازمان های جهانی بخصوص فائو، با توجه تغییرات اقلیمی تا سال ۲۰۵۰ جهان با بیشتر از ۵۰ درصد کاهش تولید و ۸۴ درصد افرایش قیمتها مواجه خواهد بود.
وی با اعلان اینکه امروز با عنایت به افزایش جمعیت چاره ای جز استفاده از تکنولوژی های جدید در جهت تأمین امنیت غذایی نداریم اضافه کرد: کشور ما امروز با بحران کمبود آب مواجه می باشد که این مساله یکی از اشکالات حوزه امنیت غذایی خواهد بود.
مدیرکل دفتر تخصصی کشاورزی و منابع طبیعی جهاددانشگاهی ضمن اشاره به این که امروز روش های تولید در جهان شامل محصولات ارگانیک، طبیعی، متداول و تراریخته است اظهار داشت: فناوری هایی که در این حوزه باعث کاهش خسارات می شوند هم شامل ماشین آلات پیشرفته و اختصاصی، انبارداری، نگهدارنده ها و کودها و سموم زیستی است. همچنین، استفاده از پهباد، سم پاشی، سنسورها، اینترنت اشیا و... فناوری های آینده حوزه کشاورزی و امنیت غذایی است.
نقش تکنولوژی های جدید در امنیت غذایی کشور
دکتر اسکندر زند هم طی سخنانی در ارتباط با نقش تکنولوژی های جدید در امنیت غذایی کشور اظهار نمود: از اوایل دهه ۹۰ که در سازمان تات مسئولیت داشتم، بر روی امنیت غذایی حساس شده و به دو مساله حاکمیت غذایی و امنیت غذایی توجه کردیم.
وی با اعلان اینکه طی یک فعالیت یک ساله سند امنیت غذایی کشور تهیه شد که حالا مراحل نهایی تصویب را می گذراند. ادامه همچنین، تاریخ شفاهی صدساله کشاورزی ایران را هم تهیه کردیم که تجربه خوبی بود.
دبیر کمیسیون تدوین ملی سند دانش بنیان کشاورزی و غذا شورایعالی انقلاب فرهنگی ضمن اشاره به این که حلال و طیب بودن مساله بسیار مهم در امنیت غذایی است اضافه کرد: امنیت غذایی دارای چهار رکن است. رکن اول فراهمی یعنی فراهم بودن غذا است که کشور طی سالهای قبل مشکلی در این حوزه نداشته است.
دکتر زند ضمن اشاره به این که دسترسی، دومین رکن امنیت غذایی است که امکان دارد گاهی غذا وجود داشته باشد اما قدرت خرید آن وجود نداشته باشد اضافه کرد: سلامت غذا رکن دیگر امنیت غذایی است که باید تأمین شود و غذایی که در اختیار جامعه قرار می گیرد، سالم باشد. الگوی مصرف هم دیگر رکن امنیت غذایی است که باید در جامعه تصحیح شود.
وی با اعلان اینکه ثبات و پایداری هم از دیگر مسائل در ارتباط با امنیت غذایی است که در ارتباط با تکنولوژی های جدید امنیت غذایی باید بدان توجه کرد اضافه کرد: مشکل ما اینست که به طور عمده در مورد امنیت غذایی فقط به فراهمی توجه می کنیم؛ درصورتی که باید به تمامی ارکان بحث امنیت غذایی توجه داشته باشیم.
دبیر کمیسیون تدوین ملی سند دانش بنیان کشاورزی و غذا شورایعالی انقلاب فرهنگی با اعلان اینکه در سند امنیت غذایی تمامی بخش تولید را متوجه به بهره وری کرده ایم و آنچه بهره وری را بالا می برد، دانش است اظهار داشت: بهره وری رکن اصلی و مغفول امنیت غذایی است. بنظر می رسد در آینده خیلی با مشکل غذایی مواجه نخواهیم شد؛ ازاین رو امروز درصورتیکه جمعیت را در نظر بگیریم، روند تولید غذا حتی بیشتر از جمعیت بوده است.
وی با اعلان اینکه امروز کشاورزی ایران وابسته به منابع است که این مساله غیراقتصادی و ناپایدار است اضافه کرد: فناوری های تحول ساز و جریان ساز در امنیت غذایی کشور شامل مواردی همچون چاپگرهای سه بعدی، فناوری هسته ای، نانوتکنولوژی، کلان داده، رباتیک، پهباد، کشاورزی دریایی، هوش مصنوعی، منابع جدید ریزگیاهان انرژی های نو، میکرو بایو فاکتوری ها و... است.
دبیر کمیسیون تدوین ملی سند دانش بنیان کشاورزی و غذا شورایعالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: یکی از مسائلی که سفارش می شود تا جهاددانشگاهی بدان بپردازد، میکروپلنت ها یا ریزگیاهان و جلبک ها است. کشاورزی دارای چهار نسل سنتی، صنعتی، دقیق و هوشمند است که کشور ما بیشتر در حوزه صنعتی قرار دارد.
دکتر زند ضمن اشاره به این که یکی از مسائلی که در آینده نقطه عطفی در جهان ایجاد خواهد کرد، انرژی خورشیدی است اضافه کرد: ازاین رو فناوری نو باید چرخه ارکان امنیت غذایی را در بگیرد. امروز چرخه تولید در کشور باید به سمتی برود که در تولید تا مصرف و ضایعات این چرخه به صورت کامل از فناوری نو استفاده گردد.
جهاد دانشگاهی کارهای خوبی در حوزه کشاورزی انجام داده است
در ادامه این نشست، دکتر علیرضا عباسی عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس هم در سخنانی اظهار داشت: ایران کشوری است که با محدودیت منابع آبی و خاک مواجه می باشد که در آینده به سمت محدودیت نیروی انسانی هم پیش می رود. امروز متوسط سن کشاورزی در کشور هم بالای ۵۰ سال است.
وی با اعلان اینکه باید به مساله تأمین نیروی انسانی دقت کنیم اضافه کرد: در حوزه کشاورزی باید به چند نکته دقت نماییم که از مرحله پیش تولید و نهاده ها شروع می شود. بعد از تولید هم از زمان کشت تا برداشت محصول باید بهره وری لازم را داشته باشیم. بعد از تولید محصولات هم باید به ضایعات محصولات هم دقت کنیم.
نماینده مردم کرج با اعلان اینکه اگر بتوانیم مساله ضایعات محصولات را حل نماییم، نیازی به واردات نداریم افزود: همچنین، بعد از تولید محصول باید به فراوری آن هم بیندیشیم؛ چونکه درآمدزایی فراوانی برای کشور به همراه خواهد داشت.
دکتر عباسی با اعلان اینکه جهاددانشگاهی کارهای خوبی در حوزه کشاورزی انجام داده است اضافه کرد: باید به سمتی برویم که کشاورزی برای کشاورزان اقتصادی شود. نمایندگان مجلس هر کمکی بتوانند خواهند کرد تا در نهایت به خودکفایی و امنیت غذایی دست پیدا نماییم.
استفاده از تکنولوژی های جدید در صنعت آبزی پروری
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز هم در سخنانی در رابطه با بهره گیری از تکنولوژی های جدید در صنعت آبزی پروری اظهار نمود: ارزش غذایی ماهی و آبزیان برای همگان اثبات شده است. از نظر کیفیت گوشت و پروتئین، مصرف آبزیان بسیار مفید می باشد و از آنجائیکه بیماری های مشترکی بین انسان و حیوان وجود دارد، استفاده از آبزیان سفارش می شود.
وی اضافه کرد: خونسرد بودن ماهی، ضریب تبدیل غذای پایین، اقتصاد انرژی، تکثیر ساده همچون مزیت های پرورش ماهی بعنوان یک دام پرورشی است. بنا بر این فائو به آبزیان برای تولید پروتئین اهمیت ویژه داده است.
دکتر علیشاهی با اعلان اینکه تولید آبزیان که به دو صورت صید و آبزی پروری است، در ۶۰ سال گذشته ۶۰ برابر شده است افزود: در سال ۲۰۲۰ میزان ۵۲ درصد تولید آبزیان در جهان از راه آبزی پروری بوده است. با عنایت به مسائلی همچون از بین رفتن برخی آبزیان، امروز مجبور به آبزی پروری هستیم و باید از صید به آبزی پروری برسیم.
وی با اعلان اینکه امروز در نظریه های جدید جایگاهی برای آبزی پروری در آب شیرین وجود ندارد، بنابراین باید به سمت پرورش ماهی در دریا حرکت نماییم اضافه کرد: افزایش فرصت اشتغال، کسب درآمد و دوستداری طبیعت و عدم استفاده از منابع آب شیرین از مزایای پرورش ماهی در قفس است. چین، نروژ و شیلی کشورهای موفق در پرورش ماهیان دریایی در قفس هستند.
دکتر علیشاهی اظهار داشت: گونه مناسب برای پرورش در ایران سیباس آسیایی است. از سال ۸۵ تا ۹۹ تولید آبزیان در کشور به ۵۰۰ هزار تن رسیده و با افزایش ۳۰۰ درصدی همراه بوده است. بیوتکنیک سخت و تخصصی تکثیر ماهیان دریایی و عدم دسترسی به بچه ماهی همچون مشکلات این حوزه است که جهاددانشگاهی در این حوزه گامهای خوبی برداشته است.
وی با اعلان اینکه یکی از مهم ترین مشکلات این حوزه، تکنولوژی تکثیر ماهیان دریایی است افزود: جهاددانشگاهی تولید پنج میلیون ماهی سیباس در بوشهر را در دست اقدام دارد که این برنامه در حال اجراست. درصورتیکه جهاددانشگاهی بتواند تکنولوژی تکثیر این ماهی را به خوبی به دست آورد، درآمد فراوانی نصیب کشور خواهد شد. آینده جهان مختص دریاها و رفتن به سمت پروتئین دریایی خواهد بود.
جهاد دانشگاهی تکنولوژی تولید ماهی را بومی سازی کند
در ادامه این نشست، دشتی، معاون کشاورزی و آب سازمان برنامه وبودجه هم ضمن اشاره به این که اگر بخواهیم ۱۲۵ تن ماهی تولید نماییم، احتیاج به ۳۰ هکتار مزرعه در خشکی داریم اضافه کرد: امروز یکی از خلأهایی که وجود دارد، اینست که باید تکنولوژی را بومی سازی نماییم.
دشتی در این حوزه خاطرنشان کرد: از جهاد دانشگاهی انتظار می رود تا نقاط کور را پیداکرده و تکنولوژی را در این حوزه بومی سازی کند. امروز دولت و مجلس هم حمایت های خوبی از این صنعت دارند.
جهاد دانشگاهی تنها مرکز دارای پروانه تولید جنین در کشور و خاورمیانه است
مدیر مرکز تولید جنین بیوفارم پژوهشگاه ابن سینا جهاددانشگاهی هم در سخنانی بیان نمود: تنها مرکزی که دارای پروانه تولید جنین در کشور و خاورمیانه است، جهاددانشگاهی و مرکز ابن سینا است. امروز برخلاف اسپرم، با بهره گیری از جنین می توانیم در یک سال به پیشرفت ژنتیکی ۱۰۰ درصدی دست پیدا نماییم.
وی خاطرنشان کرد: برزیل امروز بزرگ ترین کشور صادرکننده گوشت در جهان است و دائماً درحال بروزرسانی دانش خود در این حوزه است. به جهت اینکه بتوانیم در صنعت با جنین مؤثر باشیم، باید به چندین برابر میزان امروزی دست پیدا نماییم. یکی از نژادهای اصلاح شده در کشور، گاو جرزی است که بهره وری بیشتری از نژاد هلشتاین دارد.
دکتر نادری با اعلان اینکه تعداد گاوهای اصیل غیر هلشتاین کشور ۲۵ هزار رأس است که این عدد باید به ۲۵۰ هزار برسد، اظهار داشت: امروز پروژه تولید محصول جهاددانشگاهی در حوزه پرورش دام، به خوبی پیش رفته است. نژاد سیستانی یکی از بهترین نژادهای گوشتی گاو در کشور است.
بهینه سازی محصولات کشاورزی با بهره بردن از مهندسی ژنتیک
دکتر آذربایجانی، رئیس مرکز ملی ذخایر ژنتیکی ایران هم در سخنانی ضمن اشاره به پروژه های جهاددانشگاهی در حوزه کشاورزی بیان نمود: یکی از موارد بهینه سازی محصولات کشاورزی بهره گیری از مهندسی ژنتیک است. امروز استفاده از روش های نوین برای بهبود روند تولید محصولات بسیار اهمیت دارد.
وی خاطرنشان کرد: آنچه امروز باید بدان دقت کنیم، استفاده از بحث ژنتیک درزمینهٔ تولید محصولات است. تولید گیاهان مقاوم به تنش زیستی از دیگر مواردی است که باید بدان دقت نماییم. استفاده از ظرفیت های مهندسی ژنتیک راهکار جایگزین برای برخی پروتئین ها و منابع زیستی است.
دکتر آذربایجانی اظهار نمود: با عنایت به اهمیت مبحث و واردات ۹۸ درصدی بذر سبزی و صیفی باید به برنامه ریزی برای کاهش این میزان از واردات بیندیشیم که جهاددانشگاهی می تواند در این حوزه فعالیتهای تأثیرگذاری داشته باشد. همچنین، پروژه های جهاددانشگاهی در حوزه محصولات کشاورزی درحال پیگیری و طرح های موفقی در این عرصه اجراشده است.
تدوین نقشه راه و سند صنعت و تجارت صنایع تبدیلی
دکتر فرشته حسینی هم در سخنانی بیان نمود: به جهت اینکه بتوانیم غذای سالم و کافی پیدا نماییم، باید به افزایش سطح تولید و افزایش بهره وری دست پیدا نماییم. مطابق مطالعات انجام شده در مراحل مختلف فرآوری، ضایعات مختلفی ایجاد می شود که باید برای آن چاره اندیشی کرد.
معاون آموزشی و پژوهشی پژوهشکده علوم و فناوری موادغذایی جهاددانشگاهی خراسان رضوی با اعلان اینکه نان یکی از منابع مهم غذایی جامعه است، بیان نمود: مهم ترین مشکل در حوزه دورریز نان، کیفیت نان و مساله بیاتی نان است. جهاد دانشگاهی در ارتباط با تولید نان مبادرت به تولید خمیرترش با بهره گیری از فناوری زیستی کرده است که به کاهش ضایعات نان انجامیده است.
وی خاطرنشان کرد: تولید سبوس گندم اکسترود شده و کاربرد در فرمولاسیون نان از دیگر اقداماتی است که در مرکز تحقیقاتی اکستروژن مشهد انجام شده است. همچنین، تولید نان فراسودمند با بهره گیری از آرد سایر تولیدات کشاورزی هم از دیگر برنامه های انجام شده از جانب مراکز جهاددانشگاهی است که تولید آن بسیار اثرگذار است.
دکتر حسینی اظهار نمود: پرمیکس مکمل فیبری از فراورده های جنبی کشاورزی و صنایع تبدیلی هم دیگر طرح های پیگیری شده در این حوزه است که در صورت پیگیری آن در سطح انبوه، موفقیت های فراوانی را برای کشور به همراه خواهد داشت. همچنین، استخراج رنگدانه لیکوپن از ضایعات کارخانجات صنایع تبدیلی گوجه فرنگی هم در دستور کار قرار دارد که تولید آن در پژوهشکده انجام شده است. برنامه دیگری که امروز در واحد اصفهان پیگیری می شود، اصلاح نشاسته ها است. همچنین، تدوین نقشه راه و سند صنعت و تجارت صنایع تبدیلی هم از مسائلی است که درحال پیگیری آن هستیم.
باید در بخش کشاورزی و امنیت غذایی به سمت دانش برویم
رئیس امور آب، کشاورزی و محیط زیست سازمان برنامه وبودجه کشور هم در سخنانی اظهار داشت: امروز باید در بخش کشاورزی و امنیت غذایی به سمت دانش برویم و درصورتیکه بدین سمت حرکت نکنیم، گرفتار ورشکستگی در این عرصه خواهیم شد.
وی با اعلان اینکه امروز به شکلی به زمین بدهکار هستیم، خاطرنشان کرد: درصورتیکه روند نابودی زمین به همین صورت ادامه پیدا کند، نسل بشر با مشکلات فراوانی همراه خواهد بود. امروز لازم است بدهی خود به زمین را پرداخت کرده و جهان را به جهانی پایدار تبدیل نماییم.
دکتر مسجدی اظهار نمود: تولید جهانی امروز به سمتی می رود که محصولاتی می توانند به بازار جهانی عرضه شوند که شرایط تولید استاندارد زیست محیطی را داشته باشند. اگر از تکنولوژی های جدید در عرصه تولید محصولات استفاده نکنیم، نمی توانیم به توسعه پایدار دست پیدا نماییم. باید دارایی های خویش را با تکنولوژی های جدید افزایش دهیم و به دست نسل های بعدی بسپاریم. توسعه باید دانش بنیان باشد و با منابع کمتر محصولات بیشتری تولید نماییم. از جهاد دانشگاهی درخواست می نماییم که کمک نماید تا موضوعات مختلف همچون تکنولوژی های جدید را به صورت کلان و عمومی در کشور مطرح کرده و پیش ببریم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب