ناسا یا اسپیس ایكس، كدام زودتر به ماه می رسد؟
گوپا: از سال 1972 هیچ کس پا بر روی ماه نگذاشته است اما با ظهور شرکت های تجاری فضایی اشتیاق برای بازگشت به ماه باردیگر اوج گرفته است و موجب ایجاد یک رقابت فضایی جدید شده است. ناسا(NASA) شرکت خصوصی اسپیس ایکس(SPACEX) را بعنوان قسمتی از عملیات تجاری فضایی خود انتخاب نموده است اما این شرکت برنامه اکتشافات فضایی مستقل خودرا دنبال می کند.
به گزارش گوپا به نقل از ایسنا و به نقل از فیز، ناسا و اسپیس ایکس هر دو برای سفر به ماه در حال آماده سازی پرتابگرهای سنگین هستند. استارشیب (Starship) برای اسپیس ایکس و سیستم اسپیس لانچ(space launch system)سازمان ناسا. اماتفاوت این دو موشک چیست و کدام یک قدرتمندتر است؟
استارشیپ
موشک ها برای آنکه به مدار فرستاده شوند باید از مراحل زیادی عبور کنند. با جداسازی مخزن سوخت مصرف شده هنگام پرواز موشک سبک تر می شود و آسان تر شتاب می گیرد.
سیستم پرتاب موشک شرکت اسپیس ایکس به دو بخش تقسیم می شود: موشک پرتابی معروف به فالکون(falcon) و استارشیپ.
انرژی فالکون توسط موتور موشکی رپتور (raptor) تامین می شود و تلفیقی از متان مایع و اکسیژن را می سوزاند. اصل اساسی سوخت های مایع در موشک ها این است که دو پیشرانه شامل یک سوخت مثل نفت سفید و یک اکسید کننده مثل اکسیژن مایع در یک محفظه احتراق قرار گیرند و مشتعل می شوند. این شعله موجب تولید گازهای داغ در فشار زیاد می شود که با سرعت از نازل موتور خارج می شوند و در نتیجه موجب پرتاب موشک می گردد. موشک نیرویی معادل ۱۵ میلیون پوند تولید می کند که حدودا دو برابر زمانی است که موشک های آپولو مورد استفاده بودند. استارشیپ در بالای فالکون قرار می گیرد و خود دارای شش موتور رپتور است و شامل محفظه ای برای نگهداری ماهواره ها و بیش از ۱۰۰ خدمه است و حتی مخازن اضافی سوخت برای سوختگیری مجدد در فضا دارد موضوعی که برای سفرهای طولانی بین سیاره ای حیاتیست.
استارشیپ به شکلی طراحی شده که بتواند هم در خلاء و هم در جو مریخ و زمین کار کند و به وسیله بال های کوچک متحرک روی قسمتی که می خواهد فرود آید. هنگامی که به منطقه فرود برسد با بهره گیری از موتورهای خود به صورت عمودی قرار می گیرد تا فرودی مناسب داشته باشد. همین طور نیروی کافی برای جدا شدن از سطح ماه و مریخ با جاذبه کم را دارد و می تواند به زمین بازگردد و فرودی مناسب در زمین داشته باشد. هردوی فالکون و استارشیپ قابل استفاده مجدد هستند و کل سیستم طوری طراحی شده که بتواند ۱۰۰ تن محموله را به سطح ماه یا مریخ ببرد. این فضاپیما به سرعت در حال پیشرفت است. پرواز آزمایشی اخیر نمونه اولیه استارشیپ به نام SN۸ بود که برخی از مانورهای لازم را با موفقیت انجام داد اما متأسفانه نقص در یکی از موتورهای SN۸ موجب شد که هنگام فرود محکم به زمین برخورد کند. انتظار می رود طی روزهای آینده پرواز آزمایشی دیگری صورت گیرد.
سیستم پرتاب فضایی ناسا
سیستم پرتاب فضایی ناسا گوی سبقت را از سترن وی(satern v) که قبل از این قدرتمندترین موشک ناسا بود می رباید. طول این موشک هم اکنون ۱۰۰ متر است.
بخش مرکزی این موشک فضایی حاوی بیش از ۳.۳ میلیون لیتر هیدروژن مایع و اکسیژن مایع است(به اندازه ی یک و نیم استخر مسابقات المپیک) و قدرت خودرا از چهار موتور RS-۲۵ می گیرد که سه تا از آنها در شاتل های فضایی قبلی نیز استفاده می شدند.
تفاوت اصلی این موتورها با موتورهای رپتور اسپیس ایکس آنست که این موتورها بجای متان هیدروژن مایع می سوزانند. بخش اصلی این موشک به وسیله ی دو تقویت کننده ی جامد موتور تقویت شده است. این دو که در دو طرف وصل شده اند و نیرویی معادل ۸.۲ میلیون پوند هنگام پرتاب ایجاد می کنند که پنج درصد بیشتر از سترن وی است. این نیرو فضاپیما را به مداری نزدیک به زمین می رساند.
بخش های بالاتر شامل مخازن حمل محموله و کپسول فضانوردان است و با یک موتور کوچک تر به نام RL-۱۰ کنترل می شود. فضاپیمای سیستم پرتاب فضایی، کپسول خدمه به نام اوریون(Orion) را که می تواند حداکثر شش خدمه را برای ۲۱ روز پشتیبانی کند، بعنوان قسمتی از ماموریت آرتمیس-۱(Artemis-۱) به ماه می فرستد؛ کاری که موشک های فعلی ناسا هم اکنون قادر به انجام آن نیستند. این فضاپیما پنجره های بزرگ اکریلیک دارد تا فضانوردان بتوانند در طول سفر فضا را مشاهده کنند. همین طور دارای موتور و سوخت مخصوص به خود و همین طور سیستم های پیشران ثانویه برای بازگشت به زمین خواهد بود. ایستگاه های فضایی آینده مانند ایستگاه دروازه ی ماه (Lunar Gateway) روزی بعنوان یک مرکز لجستیکی عمل می کنند که ممکنست امکان سوخت گیری مجدد نیز در آن میسر باشد.
موشک های بخش اصلی و تقویت کننده ها قابل استفاده مجدد نیستند و بجای فرود در اقیانوس سقوط می کنند، بدین سبب هزینه های بیشتری هم از نظر مواد اولیه و هم از نظر زیست محیطی به دنبال دارد. این فضاپیما به شکلی طراحی شده که بتواند بخش های دیگری برای حمل مسافر و یا محموله تا وزن ۱۲۰ تن داشته باشد که این میزان از استارشیپ ها بیشتر است.
بسیاری از فناوری های مورد استفاده در موشک ناسا اصطلاحاً "تجهیزات قدیمی" به حساب می آیند برای اینکه از ماموریت های قبلی برداشته شده اند که موجب کاهش زمان تحقیق و توسعه می شود. با این وجود، در اوایل این ماه، آزمایش بخش مرکزی آن در مدت زمان هشت دقیقه برای یک دقیقه متوقف گردید که احیانا به سبب مشکل در یکی از اجزاست. خسارت قابل توجهی رخ نداد و جان هانی کات( John Honeycutt) مدیر این برنامه می گوید: فکر نمی کنم تغییری اساسی در طراحی بدهیم.
و اما برنده ی این رقابت کیست؟
کدام فضاپیما زودتر به ماه خواهد رفت؟ آرتمیس ۲ نخستین ماموریتی است که خدمه را به ماه خواهد برد و توسط سیستم پرتاب فضایی ناسا انجام خواهد گرفت و انتظار می رود در اوت ۲۰۲۳ پرتاب شود. در صورتیکه اسپیس ایکس هنوز تاریخی را اعلام نکرده است اما آنها در حال برنامه ریزی پروژه ی "ماه عزیز" (dearmoon) هستند. پروژه ای که برای بردن گردشگر ها به ماه در سال ۲۰۲۳ برنامه ریزی شده است. ماسک(musk) همین طور می گوید ماموریت سفر به مریخ در سال ۲۰۲۴ انجام خواهد گرفت که آن نیز با بهره گیری از استارشیپ خواهد بود.
در نهایت این رقابتی بین یک آژانس فضایی قدیمی با تجربه ی سال ها آزمایش و تحقیق است که به دلایلی چون بودجه مالیات دهندگان و سیاست های دولت به محدودیت هایی برخورده است و یک شرکت نسبتا جدید که قبل از این ۱۰۹ موشک فالکون ۹ را با ۹۸ درصد موفقیت پرتاب کرده است.
هر کدام که زودتر به ماه برسد دوره ای جدید از اکتشافات جهانی را شروع خواهدنمود که هنوز ارزش علمی زیادی دارد.
منبع: goopa.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب