نوآوری ایرانی در تولید کک سوزنی با بهره گیری از پسماندهای نفتی
به گزارش گوپا، تیمی در دانشگاه شهید چمران اهواز با حمایت ستاد توسعه فناوری های نانو و میکرو با سودجستن از پسماندهای نفتی و آسفالتین بعنوان منابع ارزان و در دسترس داخلی، فناوری تولید کک سوزنی با خلوص و ساختار نانویی را در کشور توسعه دادند و به قول آنها این موفقیت علاوه بر کاهش وابستگی به واردات، زمینه ساز تشکیل زنجیره تامین پایدار و رقابت پذیری جهانی در صنایع انرژی بر خواهد شد.
به گزارش گوپا به نقل از ایسنا، توسعه فناوری کک سوزنی از آسفالتین و پسماندهای نفتی برای ساخت الکترود نانوساختار گرافیتی، عنوان پروژه ای است که با راهبری دکتر بابک مختاری و همکارانش در دانشگاه شهید چمران اهواز درحال اجراست. این پروژه در قالب طرح های محصول محور ستاد توسعه فناوری نانو و میکرو تعریف شده و هدف آن توسعه یک فناوری بومی برای تولید کک سوزنی باکیفیت بالا از منابع نفتی داخلی است.
کک سوزنی بعنوان یکی از مواد کلیدی در تولید الکترودهای گرافیتی نانوساختار شناخته می شود که در صنایع فولاد و آلومینیوم کاربرد گسترده ای دارند. با رشد سریع ظرفیت تولید فولاد کشور و افزایش نیاز به الکترودهای با کارآیی بالا، تامین این ماده حیاتی به یکی از چالش های اصلی زنجیره تولید تبدیل گشته است. بخش عمده کک سوزنی مورد نیاز از خارج از کشور وارد می شود و این وابستگی، هم از نظر اقتصادی و هم از نظر پایداری تولید، صدمه پذیری قابل توجهی بوجود آورده است.
منابع نفتی کشور همچون آسفالتین و پسماندهای سنگین پالایشگاهی می توانند جایگزین ارزشمندی برای خوراک وارداتی در تولید کک سوزنی باشند؛ اما پیچیدگی ترکیبات این مواد و تغییرات ماهیتی آنها در فرآیندهای حرارتی، استفاده مستقیم از آنها را دشوار می کند. بر همین اساس، تیم پژوهشی این پروژه در تلاش است که با بهینه سازی شرایط فرآوری، تصفیه و اصلاح ساختار شیمیایی آسفالتین و پسماندهای نفتی، مسیر دستیافتن به کک سوزنی با خاصیت های فیزیکی و ساختاری مطلوب را هموار کند.
اهمیت این پروژه تنها در بعد فناورانه خلاصه نمی گردد، بلکه از نظر اقتصادی و راهبردی هم نقشی کلیدی در تحقق خودکفایی صنعتی کشور دارد. تولید داخلی کک سوزنی می تواند سالانه میلیونها دلار صرفه جویی ارزی بوجود آورده و وابستگی صنایع فولاد و آلومینیوم به واردات را به حداقل برساند. افزون بر این، سودجستن از پسماندهای نفتی بعنوان خوراک اصلی، ضمن کاهش هزینه های تولید، به مدیریت بهینه منابع و کاهش اثرات زیست محیطی پسماندهای هیدروکربنی کمک می نماید.
از نظر فناوری نانو، تمرکز این پروژه بر توسعه الکترودهای گرافیتی نانوساختار است که به علت نظم بالای لایه های گرافنی، رسانایی الکتریکی و حرارتی برتری دارند و در دماهای بالا پایداری ساختاری بیشتری از خود نشان می دهند. به کارگیری این الکترودها در فرآیندهای ذوب و پالایش فلزات، باعث افزایش بازده انرژی، کاهش مصرف مواد و بهبود کیفیت غائی فولاد و آلومینیوم تولیدی می شود.
به نقل از ستاد نانو، محققان این طرح اعتقاد دارند که با تکمیل فازهای پایلوت و صنعتی سازی فناوری، امکان ایجاد زنجیره تامین بومی و پایدار برای الکترودهای گرافیتی در کشور فراهم خواهد شد. چنین دستاوردی نه فقط صنایع داخلی را از نوسانات بازار جهانی بی نیاز می کند، بلکه توان صادراتی ایران را در عرصه مواد پیشرفته بالا می برد.
این پروژه نمونه ای برجسته از هم افزایی میان پژوهش دانشگاهی، فناوری نانو و صنعت نفت می باشد که می تواند الگوی موفقی برای سایر طرح های محصول محور باشد. سودجستن از ظرفیتهای علمی دانشگاهی برای حل چالش های ملی در زنجیره انرژی و مواد پیشرفته، قدمی مؤثر در جهت تحقق اقتصاد دانش بنیان و تقویت استقلال صنعتی کشور بشمار می رود.
منبع: گوپا
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب